Peygamber Efendimiz (sav)’in en çok önem verdiği düsturlardan birisi de temizliktir. O (sav)’nun temizlik konusundaki emir ve tavsiyelerini dikkatle incelediğimizde, her türlü maddi ve manevî hastalıklardan kurtulabilmenin ilk şartı, beden ve ruh temizliğine önem vermenin gerekli olduğunu görürüz.
Yüce Allah’ın huzuruna çıkabilmek için her müslümanın bedeni, elbisesi, namaz kılacağı yerin temiz olması yanında ; fikir, inanç ve kalbinin de temiz olması icap eder. Önce sahih ve berrak bir iman, sonra Allah’a kulluk yapmak gerekir. Çünkü, fikir ve inanç kirliliği yaşayanların ibadetleri (merdûd’tür) reddedilmiştir.
Temizlik üçe ayrılır :
1- Ruh temizliği : Ruh temizliği, kalbin her türlü batıl inançlardan temizlenmesiyle elde edilir. Kalbi kin, nefret, haset, riya, kibir ve kötü düşüncelerden uzaklaştırıp, bu çirkinliklerin yerini sevgi, şefkat, tevazu ve iyi duygular alırsa işte o zaman kalb temizliği elde edilmiş olur.
Ayet : “O gün ne, mal fayda verir, ne de evlat... Ancak Allah’a halis ve pak bir kalp ile varan müstesna.” (Şuara Suresi, 88-89)
2- Beden temizliği : Vücudumuzda bulunan her organı ve bedenimize giydiğimiz giysileri temiz tutmakla beden temizliğini sağlamış oluruz. Müslüman model insandır, bu nedenle her an vücut temizliğinin yanı sıra, giyim kuşamının da temiz olmasına âzamî derecede dikkat etmelidir.
Hadis-i Şerif : Peygamberimiz (sav); “Temizlik imândandır.” buyurdu.
3- Çevre temizliği : Sokak, mahalle, çevre ve çalıştığımız iş yerlerimiz temiz olmalıdır. Atalarımız : “Herkez evinin önünü süpürürse, mahalle ter temiz olur.” demişlerdir. İnsanların geçit ve uğrak yerleri olan, yol, kaldırım, park ve çay bahçesi gibi yerlere çöp ve buna benzer nesneler atmak ne insânı ne de islâmîdir.
Ayet : “Şunu iyi bilin ki, Allah tevbe edenleri de sever, temizlenenleri de sever.” (Bakara Suresi, 222)
Ayet : “Temizlenen, Rabbinin adını zikredib O’na kulluk eden kimse şüphesiz kurtuluşa ermiştir.” (A’lâ Suresi, 14-15)
Hadis-i Şerif : “Temizlik imânın yarısıdır.” (S. Mûslim : Taharet - 1)
Hadis-i Şerif : “Allah temizdir, temiz olanları sever.” (Tirmizi : Edeb - 41)
Hadis-i Şerif : Ebu Eyyûb el- Ensârî ‘den rivâyetle ; “Şu dört şey peygamberin sünnetidir : Haya, güzel koku sürünmek, evlenmek ve misvak kullanmak .”
(Tirmizî : Nikah-1 / Müsned : 5 - 421)
Hadis- i Şerif : Ebu Said (ra) rivayet ediyor ; “Allah güzeldir, güzelliği sever. Cömerttir, cömertliği sever. Temizdir, temizliği sever.” (İbn-i Adiyy, El Kamil)
Hadis-i Şerif : “Resûlullah (sav) : Beş şey hilkattendir ;
1- Sünnet olmak,
2- Tırnak kesmek,
3- Koltuk altı tıraşı,
4- Etek traşı olmak,
5- Bıyıkları kısaltmak.” Buyurdu.
(El lü’ Lüü ve’l Mercan : 1-97)
Resûlullah (sav)’ın temizlikle ilgili nasihatleri :
- Resûlullah (sav) : Bir gün üstü başı kirli bir adam görmüş, “üstünü başını yıkayamıyormusun?” diyerek ikaz etmişlerdir.
- Bir defasında adamın biri huzurlarına pek perişan bir kıyafetle girmiş, Peygamberimiz (sav) ona : “Geçinmek için hiç bir maddi imkanın yok mu ?” demişler. “Var” cevabını alınca, şöyle buyurmuşlardır : “Mademki Allah’ın nimetlerine nâil olmuşsun ; o halde nimetin eseri üzerinde görülsün.”
- Câhiliye âdetlerini üzerinden atamayan bazı kimseler, yerlere tükürür, hatta mescidde ibâdet esnasında bile bu gibi hareketlerde bulunurlardı. Peygamberimiz (sav) bu fena âdetlerden son derece tiksinir ve yüzleri kıpkırmızı kesilirdi.
- Peygamberimiz (sav) umûmî meclis ve mescidlerde, “Kâfûr” veya başka tütsüler yakılmasını isterlerdi. Cuma günleri mescide güzel koku saçılmasını emrederlerdi.
- Sıcak bir günde iş veren ve işçiler, iş elbiseleriyle mescide gelmişler, mescid de küçük olduğu için, içerinin havası bozulmuş ve kokmuştu. Bunun üzerine Rasûl-i Ekrem (sav) : “Yıkanarak gelmiş olsaydınız daha iyi olurdu.”Buyurmuşlardı. Ondan sonra da Cuma günleri yıkanmak sünnet olmuştur.
- İslâm öncesi câhiliyet adetlerini üzerlerinden atamayan bazı kimseler, temizliğe hiç önem vermezler, sokaklara, yollara, ağaçların altına bile pislerler ve abdest bozarlardı. Resûlullah (sav), sahabeyi bu tür davranışlardan menetmişlerdir.
- Peygamberimiz (sav) turp, soğan, sarmısak, pırasa gibi fenâ koku veren yiyeceklerin kokusundan pek hoşlanmazlardı. Onun için de bu gibi şeyleri yiyen şahısların kokulu halleriyle mescid’e gelmemelerini isterlerdi.
- Resûlullah (sav) yanlarında ayna, tarak ve misvak bulundurur, sahabeye de taşımalarını tavsiye ederlerdi. Boş vakitlerinde, sıkca misvak kullanırlardı.
